Głosowanie – najważniejsze informacje

Każdy obywatel polski ma prawo do udziału w referendum oraz prawo wybierania Prezydenta Rzeczypospolitej, posłów, senatorów i przedstawicieli do organów samorządu terytorialnego, jeżeli najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat (i nie został ubezwłasnowolniony). Korzystanie z prawa wyborczego to przywilej, z którego nie powinniśmy rezygnować. Co warto wiedzieć o głosowaniu?

Informacja o spisie wyborców

Nie wiesz gdzie możesz oddać swój głos? Pomocą służy Centralny Rejestr Wyborców dostępny w na stronie gov.pl, gdzie zamieszczone są informacje o prawach wyborczych jak również miejscu, okręgu i obwodzie, w którym można oddać głos.

Głosowanie poza miejscem zamieszkania

Osoby uprawnione do głosowania, a które będą przebywały poza miejscem stałego zamieszkania (gdzie wpisani są na listę wyborców), mogą wziąć udział w głosowaniu w miejscu pobytu czasowego, składając wniosek o zmianę miejsca głosowania na 3 dni przed datą wyborów. Podpisany własnoręcznie wniosek można złożyć w urzędzie gminy, w której wyborca będzie przebywał w dniu wyborów bądź poprzez stronę internetową (gov.pl), podpisując wniosek elektronicznym podpisem zaufanym.

Inną formą umożliwiającą głosowanie poza miejscem zamieszkania jest zaświadczenie o prawie do głosowania. Zaświadczenie takie pozwala na oddanie głosu w dowolnej komisji wyborczej w kraju, za granicą oraz na polskim statku morskim. Wniosek o wydanie zaświadczenia należy zgłosić najpóźniej na 3 dni przed dniem wyborów. Warto mieć na uwadze to, że zgubienie zaświadczenia uniemożliwia oddanie głosu, dlatego warto zadbać o jego bezpieczne przechowywanie.

Po zmianie miejsca głosowania, wyborca skreślony zostaje ze spisu wyborców na liście w miejscu, w którym był ujęty. Zmiana dotyczy wyłącznie głosowania w danych wyborach.

Uprawnienia wyborców z niepełnosprawnością

Wyborcy, którzy najpóźniej w dniu wyborów ukończą 60 lat lub posiadają znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności zyskują wiele możliwości pozwalających im oddanie ważnego głosu. Mają oni m.in. prawo do uzyskania bezpłatnego transportu z miejsca zamieszkania do lokalu wyborczego i z powrotem. Jeżeli wskazuje na to stan zdrowia wyborcy, może przybyć on na głosowanie wraz z opiekunem. Warunkiem uzyskania transportu jest wcześniejsze (na 13 dni przed dniem wyborów) zgłoszenie takiej potrzeby do właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta – może nastąpić ono w formie ustnej, pisemnej lub elektronicznej.

Głosowanie korespondencyjne to druga alternatywa dostępna dla wspomnianych osób – dostępna wyłącznie na terenie kraju. Zamiar głosowania w tej formie wymaga zgłoszenia na podobnych zasadach co powyżej. Warto przy tym wspomnieć, że możliwe jest w tym wypadku uzyskanie specjalnej nakładki na kartę do głosowania sporządzonej w alfabecie Braille’a, która na żądanie dołączona zostaje do pakietu wyborczego.

Głosowanie przez pełnomocnika to trzeci wariant dostępny dla wspomnianej grupy podczas głosowania w kraju. Wniosek o sporządzenie aktu pełnomocnictwa należy złożyć najpóźniej na 9 dni przed dniem wyborów.

Błędy podczas głosowania

Chcesz mieć pewność, że Twój oddany w wyborach głos jest ważny, pamiętaj, aby:

1. Zabrać dokument tożsamości z danymi i zdjęciem. Może to być dowód osobisty, paszport, prawo jazdy, legitymacja studencka, książeczka wojskowa.
2. Postawić wskazany na instrukcji znak. Na ogół będzie to „X”, jednak może to być również plus, gwiazdka czy hashtag – co najmniej dwie linie przecinające się w obrębie kratki. Linia, kropka czy ptaszek mogą nie zostać uznane.
3. Postawić znak we właściwym miejscu – w kratce przy nazwisku kandydata. Postawienie znaku poza polem kratki spowoduje nieważność głosu.
4. Oddać głos na jednego kandydata. Zarówno wybierając kandydata do Sejmu, jak i do Senatu należy zaznaczyć TYLKO jedną osobę na każdej z list – jednego senatora/kę i jednego posła/nkę. Oznaczenie kilku kandydatów powoduje unieważnienie głosu, podobnie jak brak oznaczenia żadnego.
5. Oznaczyć właściwego kandydata. Podczas głosowania nie ma możliwości poprawienia błędu w wyborze, ani otrzymania dodatkowej karty do głosowania, dlatego podczas głosowania warto dać sobie czas, aby zaznaczyć właściwe pole z uważnością.